Południowa prefektura Wakayama to moja kolejna wielka japońska miłość. Ten region kojarzy mi się z dzikością i żywiołowością, a tym samym pierwotną naturalnością.
Dzieje się tak za sprawą ostrych, poszarpanych klifów i mocnego słońca odbijającego się od nieznacznie zmarszczonej tafli Pacyfiku. Woda tutaj nigdy nie jest gładka. I dobrze, bo ten lekki grymas oceanu przypomina mieszkańcom o nieustającym zagrożeniu, jakie niesie niszczycielskie tsunami.
Z Kushimoto zetknęłam się po raz pierwszy kilka lat temu, gdy przerzucałam kartki jednego z przewodników po Japonii w poszukiwaniu pierwszych podróżniczych inspiracji. Długo nie było mi dane zobaczyć tego miejsca, ponieważ dojazd do skalnych formacji pożera naprawdę dużo czasu i nie można tam ot tak sobie pojechać. Szkoda, bo ten region warto wziąć pod uwagę. Wokół znajdziemy mnóstwo ciekawych atrakcji (np. Kashinosaki, Shionomisaki, Umikongo czy Hashiguiwę), a drogę możemy rozłożyć na raty.
Gniew oceanu
W Kushimoto natura fascynuje, choć z całą pewnością mieszkańców nie rozpieszcza. Chcieliśmy wiedzieć (jako obywatele tej części Japonii, która zagrożona jest jedynie sejsmiczną hiperaktywnością Matki Ziemi), czy te opowieści o częstych wakayamskich tsunami (od tych malutkich po nieco większe - nie mówimy tu oczywiście o tragediach w skali Fukushimy) nie są wyssane z palca. Popytaliśmy lokalsów i okazało się, że niestety nie.
 |
| Źródło: www.matome.naver.jp |
Starsze pokolenie zapewne pamięta, gdy Matka Ziemia, mając dosyć wojennych zabaw głupich ludzi, w 1944 roku zatrzęsła się, osiągając w swej irytacji 7.9-8.4 w skali Richtera. Pochłonęła ponad 1200 ofiar i zdemolowała 47 tys. domostw, z czego powyżej 3 tys. zabrała fala tsunami. Ludzie jednak tak szybko się nie opamiętali, a katastrofa ekologiczna po zrzuceniu bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki, spowodowała, że Matka Ziemia po raz kolejny dała upust furii. Dwa lata później miało miejsce kolejne potężne trzęsienie ziemi na Pacyfiku o sile 8.0. Wstrząsy zrównały z ziemią 36 tys. domów, a 2 tys. pochłonęło 6-metrowe tsunami. Ostatnie duże trzęsienie w okolicach Kushimoto miało miejsce w kwietniu tego roku i wynosiło 6.1. Szczęśliwie nie wygenerowało zabójczej fali.
Obecnie system ostrzeżeń, sieć schronów i bezpiecznych miejsc do ratowania się ponoć działa tu bez zarzutu. Mówi się też, że jest ciągle udoskonalany. W mieście znajdziemy dużo znaków ostrzegawczych odnośnie wysokości fal tsunami, a brzegi zabezpieczone są grubym betonowym murem.
Wyjątek stanowią wysokie i strome klify, które dzielnie znoszą i łagodzą uderzenia wzburzonego oceanu. Majestatyczne, dostojne i piękne. Przypominają starców o twarzach zniszczonych zmarszczkami i bruzdami. Macie wrażenie, że koloryzuję i przesadzam? Nic z tych rzeczy, po prostu żadne zdjęcia nie oddają prawdziwego uroku stalowoszarych klifów - nawet te profesjonalne.
Tureckie zderzenie z klifami
O tym, że z klifami Kushimoto nie ma żartów i lekce ich ważyć nie wolno, przekonali się Turkowie na własnej skórze. Historia ta zaczyna się tysiące kilometrów na zachód od Edo (od niedawna Tokio) w gwarnym Konstantynopolu z roku 1876.
 |
| Sułtan Abdülhamid II, źródło: www.islamveihsan.com |
Przy akompaniamencie wiwatów rozentuzjazmowanego tłumu sułtan Abdülhamid II zasiadł na tronie Imperium Osmańskiego. Entuzjazm jednak szybko tracił na sile, albowiem nowy władca okazał się tyranem i despotą. Obywatele Imperium nie raz i nie dwa uciekali się do sprawdzonej metody zamachów, intryg i wszelakich sposobów, by sułtana obalić. Jednakże Abdülhamid II nic sobie z tego nie robił i postanowił dalej realizować swoje zamierzenia, a w szczególności zająć się sprawami zagranicznymi. Jednym z celów na mapie świata stała się Wielka Cesarska Japonia, zaczął więc sułtan przygotowywać się do zamorskiej wyprawy.
Ziarnko turecko-japońskiej miłości zostało zasiane. Władcy wymienili się najwyższymi orderami (notabene które sami wymyślili), co by na piersi dumnie błyszczały - Cesarz Meiji (imieniem Mutsuhito) przypiął Abdülhamidowi Order Chryzantemy, ten zaś odwdzięczył się Orderem Osmana I klasy.
Dekadę później sułtan postanowił w ramach podtrzymania tych przemiłych relacji wysłać statek do Japonii. Długo zastanawiano się, która fregata się nada, aby w końcu wybór padł na wysłużoną jednostkę imieniem Ertuğrul.
 |
| Osmański statek Ertuğrul. Źródło: Wikipedia |
Stary, ale jary Ertuğrul zacumował w Jokohamie, a jego ponad 600-osobowa załoga mogła zabawić w egzotycznym kraju prawie trzy miesiące. 15 września 1890 roku trójmasztowiec pożegnawszy się z Japonią, opuścił bezpieczne przybrzeżne wody i wypłynął na Pacyfik. Japończycy ostrzegali zarówno kapitana statku, ostrzegali i samego Abdülhamida II, że piękna wrześniowa pogoda to tylko ułuda. Duma okazała się jednak silniejsza.
Pech chciał, że drogi tajfunu i Ertuğrula się zbiegły... Tajfun jak zwykle bezlitosny, wykorzystał moment i zagrał w swoją ulubioną grę, która przypomina kocie zabawy ze zdobyczą. Żeglarze chcieli zawrócić do najbliższego portu oddalonego o zaledwie kilkanaście kilometrów. Niestety tajfun przez trzy dni rzucał Ertuğrulem, rzucał, aż rozbił o ostre wakayamskie klify w Kushimoto. Game Over.
Przed samym zderzeniem załoga dzielnie zaczęła wskakiwać do wody, wiedząc, że to jedyna szansa. Wprawieni w bojach z morzem japońscy rybacy z okolicznych wiosek ruszyli Turkom na ratunek. Z kilkuset osób uratowało się 69. Przyjęli ich w domach, ogrzali, odziali i nakarmili - słodkimi ziemniakami satsumaimo, jajami oraz kurzym mięsem. Gdy huragan ustał wyłowiono 150 ciał i pochowano z należytym szacunkiem.
Od ok. 2007 roku rozpoczęły się prace nad wydobyciem wraku Ertuğrula. Turecko-japońscy nurkowie wyłowili ponad sześć tysięcy obiektów - monet, naczyń, nabojów. Statek trafił do renowacji i ma być prezentowany jako obiekt muzealny. Zdjęcia z archiwum Turkish Airlines.
O hojności i bezwarunkowej chęci Japończyków i Turków do niesienia wzajemnej pomocy mówią książki, film Kainan 1890 (z 2015 roku, nominowany do japońskiego Oskara), a nawet manga zatytułowana po turecku "Dziękuję" autorstwa Masayukiego Ishikawy.
Przyjaźń, która przetrwała stulecia
Ani Turcy, ani Japończycy nie zapomnieli o tym tragicznym wydarzeniu w historii tureckiej floty. W 1929 roku nowy Cesarz Japonii - Hirohito - postanowił upamiętnić je i kazał wznieść pomnik w miejscu zderzenia - tuż przed klifami Kashinosaki.
Turcy też mieli okazję odwdzięczyć się. Gdy wybuchła wojna iracko-irańska, Japończycy przebywający na terenie Iranu nie byli w stanie opuścić kraju ze względu na zamknięte granice i wstrzymany ruch powietrzny. Turcja bez zbędnej zwłoki wysłała samoloty, aby zabrać uwięzionych obywateli Japonii.
W latach 70. w Kushimoto otworzono muzeum poświęcone wspólnej japońsko-tureckiej historii. Tutaj obejrzymy m.in. niektóre przedmioty wyłowione z wraku statku. W okolicy muzeum znajduje się sklep oferujący tureckie dobra - lampy ze szkła, oczy Fatimy, dywaniki, czajniczki, chałwę, baklawę, rachatłukum i wiele, wiele innych. W jednym z nich porozmawialiśmy ze sprzedawcą, który powiedział, że jest przodkiem jednego z uratowanych tureckich rozbitków z Kushimoto i do dziś odczuwa wdzięczność.
Aby dotrzeć do klifów Kashinosaki trzeba przedrzeć się jeszcze przez plac z kolejnym pomnikiem Ataturka i małą latarnią morską ostrzegającą w nocy przed niebezpieczeństwem czyhającym ze strony zdradzieckich skał.
Gdy dotrzemy do końca, Waszym oczom ukaże się mniej więcej taki widok:
Fascynujące Umikongo
Około dwóch kilometrów od miejsca upamiętniającego turecko-japońską przyjaźń znajdują się klify Umikongo, z powodu których odbyła się cała wyprawa do Wakayamy. Są wspaniałe, ale dla wielu z Was podróż na południowy kraniec Honsiu tylko po to, by zobaczyć kilka skałek może nieść pewną dozę rozczarowania, zwłaszcza gdy widzieliście inne - bardziej dramatyczne - krajobrazy np. w Południowo-Wschodniej Azji. Mnie natomiast Umikongo całkowicie zadowala.
Przylądek Dobrego Przypływu - Shionomisaki
Będąc w Kushimoto, za cel wycieczki obiera się w pierwszej kolejności Shionomisaki - najbardziej wysunięty na południe kraniec głównej wyspy Honsiu.
My trafiliśmy tam już po zachodzie słońca, więc wszytko oprócz malutkiego muzeum było zamknięte, włączając upiornie wyglądającą restaurację, i jeszcze bardziej przygnębiający sklep z pamiątkami.
W muzeum można zapoznać się z historią japońskiego nurkowania. Obejrzeć dawny skafander i dowiedzieć się, do jakiej głębokości w takim wynalazku można było zejść. Od samego patrzenia odczuwam lekką klaustrofobię, a przed oczami stają mi pierwsze sceny z filmu Wielki Błękit.
Niezbyt ciekawe otoczenie Shionomisaki w zupełności rekompensują widoki z poszarpanego klifowego cypelka.
informacje o mieście Kushimoto (jęz. angielski): www.kankou-kushimoto.jp
Jak dojechać?
Dojazd do najłatwiejszych nie należy, ale jeżeli planujemy pogłębioną wizytę w Wakayamie, na pewno warto się tutaj wybrać. Przykładowo osoby lądujące na Kansai International Airport mają ułatwione zadanie, ponieważ miasto Wakayama znajduje się równie blisko, co centrum Osaki. Można więc zaplanować tę wycieczkę tuż po przylocie.
Z Wakayamy
